چگونه می توان راه درست انجام دادن هر کاری را پیدا کرد ؟

ما در زندگی شخصی خود باید تصمیمات زیادی بگیریم ، از تصمیمات کوچک گرفته ، مثل اینکه امروز ظهر ناهار چه بخوریم ، تا تصمیمات بزرگ ، مثل اینکه چه شغلی انتخاب کنیم .در زندگی اجتماعی نیز تصمیمات زیادی گرفته می شود ، از تصمیمات کوچک گرفته ، مثل اینکه در میدان شهر چه گلی بکاریم ، تا تصمیمات بزرگ مثل اینکه بودجه کشور را چگونه تنظیم کنیم .اما تصمیم گیری کار دشواری است و حتی تصمیمات کوچک ماهم ممکن است پیامدهای پیش بینی نشده مهمی داشته باشد . چطور حقیقت را پیدا کنیم ؟ چطور مطمئن شویم که تصمیم درستی گرفته ایم ؟

جستجوی حقیقت –یا تحقیق-روشی است که مدتهاست دانشمندان به آن دست یافته اند و با بکار بردن همین روشها است که علوم اینقدر پیشرفت کرده اند . چرا ما نیز در زندگی شخصی و اجتماعی خود، از همین روش که اعتبار آن به اثبات رسیده است، استفاده نکنیم ؟ بسیاری از افراد و جوامع این کار را کرده اند و بسیار هم موفق بوده اند؛ پس بیاییدماهم این روش را بیاموزیم و به کار بریم .

به گفته گاستون باشلار ، فیلسوف فرانسوی ، هر تحقیقی سه مرحله دارد : گسستن و ساختن و سنجیدن .*

منظور از گسستن غلبه بر پیشداوری هاست . باید باورهای قبلی خود را درباره موضوع مورد تحقیق کنار بگذاریم تا بتوانیم منصفانه به دنبال حقیقت بگردیم . به این منظور باید به دنبال سابقه تحقیق باشیم ؛ یعنی با کسانی که در این موضوع تجربه ای دارند مشورت کنیم و نوشته هایی را که در این موضوع موجودند، مطالعه و بررسی کنیم .

مرحله بعد ساختن است ، یعنی بر اساس نتایج بررسی خود در مرحله قبل، پاسخی برای سؤال خود می یابیم و نظری به ذهنمان می رسد که بر اساس آن می توانیم روش کار و عملیات اجرایی و نتایج احتمالی را پیش بینی کنیم .

مرحله سنجیدن ، مقایسه نظر با واقعیت است ؛ یعنی اثبات درستی یا نادرستی نظریه از راه تجربه .

در انجام هر کاری و گرفتن هر تصمیمی نیز؛ همین سه مرحله باید طی شود :

ابتدا باید منابع مربوط به موضوع مورد نظر را دقیقأ بررسی کنیم . هر چه بیشتر این منابع را بررسی کنیم ، بیشتر با جنبه های مختلف موضوع و دیدگاههای مختلف درباره آن، آشنا می شویم و ذهنمان وسعت بیشتری می یابد . نظریات علمی و دینی و تجربیات افراد ، همه در این مرحله به کار می آید .

مرحله بعد ، مرحله اصلی تصمیم گیری است ؛ یعنی تعیین هدف و برنامه ریزی برای رسیدن به آن . تمام کسانی که تصمیم مذکور به آنان مربوط می شود باید در این مرحله شریک باشند و به توافق برسند تا برنامه کار کاملأ برای همه روشن باشد و همه بدانند چه سهمی به عهده دارند .

مرحله بعد ، مرحله عمل است . تصمیم اجرا می شود و نتایج حاصل از عمل با اهدافی که در مرحله قبل داشتیم مقایسه می گردد تا میزان موفقیت معلوم شود . این کار باید مرحله به مرحله صورت گیرد تا در صورت لزوم اصلاحاتی در برنامه قبلی اعمال شود .

بر طبق روش علمی ،حقیقت هیچ چیز از ابتدا معلوم نیست و حقیقت مطلق هم هرگز دست یافتنی نیست . در جریان چرخه مشورت ، مطالعه ،تفکر و عمل است که می توان به حقیقت نزدیک شد . نه تنها هرگز نمی توان از ابتدا در مورد راه درست مطمئن بود ، بلکه هرگز نمی توان اطمینان یافت که بهترین راه چیست ؛ اما می توان اطمینان داشت که به این ترتیب بهترین کاری را که در حد توانمان بوده است انجام داده ایم - وهمین است که مهم است.

با تشکر از شفیقه

شما چگونه راه درست را انتخاب می کنید؟